Na początku lat sześćdziesiątych XX wieku stało się jasne, że istniejące wówczas w Krakowie zakłady uzdatniania wody w niedługim czasie nie będą w stanie pokryć stale rosnących potrzeb miasta, a olbrzymie zanieczyszczenie Wisły wykluczało możliwość wykorzystania jej do celów wodociągowych. Jako najkorzystniejszy pod względem technicznym i ekonomicznym wytypowano wariant ujęcia wody ze zbiornika zaporowego na Rabie w Dobczycach. Ze względu na to, że obiekty wodociągowe miały zostać oddane do eksploatacji przed ostatecznym ukończeniem budowy zbiornika, realizację całego przedsięwzięcia podzielono na dwa etapy:
- budowę doraźnego ujęcia wody z nurtu Raby i zakładu uzdatniania o wydajności 95,0 tys. m³/d,
- rozbudowę zakładu do projektowanej wydajności 302,4 tys. m³/d wraz z powstaniem docelowego ujęcia ze zbiornika zaporowego.
Po wcześniejszym wykonaniu prac przygotowawczych, na początku 1970 r. przystąpiono do zasadniczej części budowy. Ujęcie i pompownia doraźna zostały zlokalizowane w miejscowości Brzączowice, a zakład uzdatniania na północnym stoku wzgórza Węgielnica. 30 września 1974 r. zakończono kompleksowy rozruch wszystkich obiektów i po niecałych czterech latach od rozpoczęcia budowy, do Krakowa popłynęła tak potrzebna miastu woda - początkowo w ilości 17,3 tys. m³/d, lecz już w niecały rok po uruchomieniu zakład osiągnął 70% projektowanej wydajności dla pierwszego etapu budowy (ciąg technologiczny Raba I).
Po kilku latach przystąpiono do realizacji drugiego etapu budowy (ciąg technologiczny Raba II). W okolicach Brzączowic powstało ujęcie docelowe w formie monolitycznej, żelbetowej wieży. Gigantyczna budowla o wysokości blisko 40 m mieści 6 pomp diagonalnych o wydajności 4 po 4 tys. m³/h i 2 po 3 tys. m³/h, a pobór wody może się odbywać z trzech różnych głębokości w zależności od tego, na jakiej posiada ona najlepszą jakość.
Równolegle z powstawaniem obiektów ciągu technologicznego "Raba II" i docelowego ujęcia wody, kontynuowano rozpoczęte wcześniej prace związane z budową zapory i zbiornika w Dobczycach. Napełnianie zbiornika trwało od listopada 1985 r. do grudnia 1987 r., lecz pobór wody z ujęcia wieżowego rozpoczęto już w czerwcu 1986 r., jeszcze przed osiągnięciem docelowej wysokości napełnienia. Wysokość zapory umożliwia spiętrzenie wód Raby do rzędnej 272,60 m n.p.m., przy której zbiornik osiąga pojemność 127 mln m³, w tym około 85 mln m³ pojemności użytkowej, co pozwala na pobór wody w ilości do 259,2 tys. m³/d.
Ciąg technologiczny "Raba II" uruchomiony w 1987 r. pozwolił na zlikwidowanie olbrzymiego deficytu wody, jaki dotknął Kraków na przestrzeni niemal całej dekady lat osiemdziesiątych.
Procesy na obu ciągach technologicznych prowadzone są niezależnie i polegają na wstępnym ozonowaniu wody surowej, koagulacji, sedymentacji, filtracji oraz dezynfekcji prowadzonej dwuetapowo z wykorzystaniem promieni UV oraz podchlorynu sodu.
Obecnie Zakład Uzdatniania Wody Raba jest w stanie dostarczyć 186,0 tys. m³ wody na dobę i jest głównym źródłem zaopatrzenia w wodę Krakowa oraz kilku innych miejscowości.
Wodociągi Miasta Krakowa - W Krakowie dobra woda prosto z kranu
Wodociągi Miasta Krakowa - Awarie i informacje o wyłączeniach wody
Wodociągi Miasta Krakowa - Youtube
Wodociągi Miasta Krakowa - LinkedIn
Wodociągi Miasta Krakowa - Instagram