Menu mobile

Historia

Dawno, dawno temu w Krakowie….woda pobierana była z zanieczyszczonych studni, ścieki wylewane były na ulice, panowało wiele chorób i epidemii. Średnia długość życia mieszkańców Krakowa w XIX wieku wynosiła zaledwie 30 lat! Budowę sieci wodociągowej i kanalizacyjnej uniemożliwiały liczne najazdy. Sytuacja sanitarna miasta była dramatyczna co potwierdzały liczne epidemie i wysoka śmiertelność krakowian. Musiało upłynąć wiele lat zanim mieszkańcy Krakowa zrozumieli, jak ważna jest troska o higienę i względy sanitarne.
 
 

Z przeszłości w przyszłość - poznaj historię Wodociągów Miasta Krakowa


Od XIII do XIX wieku

1286 r.

Sprowadzenie wody

Książę Leszek Czarny potwierdza wcześniejszy przywilej sprowadzenia wody z Rudawy w Mydlnikach sztucznie przekopanymi kanałami do klasztoru oo. Dominikanów.

Archiwalna mapa z fragmentem Krakowa. Szkic dopływów rzek.
Sieć hydrograficzna okolic średniowiecznego
Krakowa wg Klemensa Bąkowskiego.

ok. 1330 r.

"Rudawa" w fosach miejskich

Wody Rudawy zostają wpuszczone do fos miejskich.

Archiwalny szkic fragmentu Krakowa, otwarcie wody, rzeka wpływa do miasta. Tłum gapiów. Czarnobiałe.
Sposób zabezpieczenia brzegów rzeki
drewnianymi palami – kasztowaniem.

1395 r.

Kanał wzdłuż ul.Szpitalnej

Rajca miejski Mikołaj Dąbrowa buduje kanał wzdłuż ul. Szpitalnej.

Drewniany fragment przewodu kanalizacyjnego.
Fragment XIV wiecznego przewodu kanalizacyjnego.

1397 r.

Podziemny kanał ściekowy

Dokumenty miejskie wspominają o istnieniu podziemnego kanału ściekowego w rejonie ul.Wiślnej.

Konstrukcja beczki na pomyje (rys (59.59KB,  WIKTOR ZIN))
Konstrukcja beczki na pomyje (rys. Wiktor Zin).

1431 r.

Podatek za korzystanie z wodociągu

Uchwalono obowiązek odprowadzania osobnego podatku za korzystanie z wodociągu.

fragment zabytkowego przewodu wodociągowego.
XV- wieczny przewód wodociągowy z wyżłobioną szczeliną, w której
osadzony był łącznik (buksa). W górnej części przewodu widoczny jest
klocek pełniący funkcję zaworu.

1502 r.

Budowa wodociągu do Zamku Królewskiego

Budowa rurmusa* i urządzeń dostarczających wodę do zamku królewskiego na Wawelu.

Rycina czarnobiała urządzenia do zbierania wody.
Koło łyżkowe w kształcie gwiazdy – pierwotna forma
koła wodnego do napędu podnośnika kubełkowego
wg Filona (ok. 230 r.p.n.e.).


*rurmus – zespół urządzeń do zwiększenia ciśnienia wody (R.Wierzbicki, Wodociągi Krakowa)

1521 r.

Nowy rurmus

W związku z pogłębiającym się brakiem wody w mieście król Zygmunt I nakazuje budowę nowego rurmusa.

rycina czarno biała, symboliczna. Anioł nalewa wody do drewnianego pojemnika zwanego rząpem.
Rząp drewniany. Alegoria końca suszy. 

*rurmus – zespół urządzeń do zwiększenia ciśnienia wody (R.Wierzbicki, Wodociągi Krakowa)
 

1818 - 1820 r.

Kolektor kanalizacyjny

Wybudowano kolektor kanalizacyjny, biegnący od Dolnych Młynów przez pl. Szczepański, ul. Poselską i obecny
pl. Na Groblach do zakola Wisły pod Wawelem.

widok na ulicę Floriańską oraz Bramę Floriańską. Zdjęcie archiwalne czarnobiałe.
Ulica Floriańska (ok. 1880). Po obu stronach widoczne
brukowane rynsztoki.

 

1821 - 1824 r.

Drugi kolektor kanalizacyjny

Wybudowano drugi kolektor kanalizacyjny, biegnący od wylotu ul. Siennej, za kościołami św. Piotra i Pawła
oraz św. Marcina, do koryta Starej Wisły na tyłach ogrodu misjonarzy.

Dawna mapa z ulicami miasta Krakowa.
Plan Krakowa z ok. 1898 r.
 

1866 r.

Inicjatywa Józefa Dietla

Prezydent Józef Dietl występuje z inicjatywą budowy nowoczesnego wodociągu dla Krakowa.

Ujęcie portretowe. Prezydent Józef Dietl w płaszczu. Charakterystyczne bokobrody. Zdjęcie czarnobiałe.
Józef Dietl- prezydent Krakowa w latach 1866-1874.
Inicjator i wielki orędownik budowy wodociągu miejskiego.

 

XX wiek

14.02.1901 r.

Wodociąg Królewskiego Stołecznego Miasta Krakowa

Powstało przedsiębiorstwo „Wodociąg Królewskiego Stołecznego Miasta Krakowa”;
uroczyste uruchomienie wodociągu na Bielanach.


Zakład Wodociągowy na Bielanach. Zdjęcie czarno białe z lotu ptaka.
Widok Zakładu Wodociągowego na Bielanach po pierwszej rozbudowie.

 

1913 r.

Dworzec Wodociągowy

Ukończono budowę Dworca Wodociągowego przy ul. Senatorskiej (obecna siedziba Wodociągów Miasta Krakowa).

Widok na budynki dworca wodociągowego przy ulicy Senatorskiej 1 z lotu ptaka. Czarnobiałe, archiwalne.
Dworzec Wodociągowy przy ul. Senatorskiej.

 

1919 r.

Warsztaty naprawy i budowy wodomierzy

Utworzono własne warsztaty naprawy i budowy wodomierzy z powodu trudności zaopatrzeniowych jakie pojawiły
się w latach powojennych.

Pracownik w trakcie pracy.  Obcinarka do rur. Zdjęcie czarnobiałe archiwalne.
Obcinarka do rur.

1935 r.

Wspólne przedsiębiorstwo - Miejskie Wodociągi i Kanalizacja

Połączono oddział Kanalizacji, podlegający wcześniej Wydziałowi Budowlanemu Zarządu Miasta z Wodociągiem Miejskim, tworząc wspólne przedsiębiorstwo "Miejskie Wodociągi i Kanalizacja”.

Pracownicy podczas wykonywania obowiązków. Zdjęcie czarno białe.
Brygada kanałowa Imiołka.

1951 r.

Powstanie Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Krakowie

Powstało przedsiębiorstwo państwowe o nazwie Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji  w Krakowie (MPWiK) w wyniku przekształcenia zakładu "Miejskie Wodociągi i Kanalizacja".

Wnętrze dyspozytorni. Dyspozytor w trakcie pracy. Zdjęcie czarnobiałe archiwalne.
Dyspozytornia na terenie Dworca Wodociągowego przy
ul. Senatorskiej: pogotowie wodociągowe,
stacja sygnalizacyjna i telefoniczna.

1955 r.

Zakład Uzdatniania Wody Rudawa

Rozpoczął prace Zakład Uzdatniania Wody Rudawa.

Fragment hali filtrów w trakcie budowy. Ujęcie od zewnątrz. Zdjęcie czarnobiałe, archiwalne.
Zakład Uzdatniania Wody Rudawa. Budynek filtrów
pospiesznych po rozbudowie.

1958 r.

Pierwsza w Polsce doświadczalna oczyszczalnia ścieków

Uruchomiono pierwszą w Polsce oczyszczalnię doświadczalną w celu opracowania technologii dla przyszłej oczyszczalni ścieków w Płaszowie.

Osadniki na Oczyszczalni ścieków w trakcie budowy. Zdjęcie czarnobiałe archiwalne.
Budowa Oczyszczalni Ścieków Płaszów - budowa osadników Dorra.

1960 r.

Zakład Uzdatniania Wody Dłubnia

Oddano do eksploatacji Zakład Uzdatniania Wody Dłubnia.

Widok na zakładu. Szyld z hasłem: Rzetelna praca źródłem wzrostu dobrobytu. Czarnobiałe, archiwalne.
Zakład Uzdatniania Wody Dłubnia.

1966 r.

Pierwsze samochody specjalistyczne

Zakupiono pierwsze specjalistyczne samochody wyposażone w urządzenia do czyszczenia kanałów.

Trzy samochody specjalistyczne na tle sukiennic na płycie Rynku Głównego. Zdjęcie czarnobiałe.
Samochody specjalistyczne.
 

1974 r.

Oczyszczalnia Ścieków Płaszów

Oddano do eksploatacji Oczyszczalnię Ścieków Płaszów (w połowie 1976 r. osiągnęła założoną w projekcie przepustowość 132 tys. m³/dobę).

Widok na Zakład Oczyszczania Ścieków Płaszów. Ujęcie z lotu ptaka.
Oczyszczalnia Ścieków Płaszów.

1974 r.

Zakład Uzdatniania Wody Raba

Rozpoczął prace Zakład Uzdatniania Wody Raba.

Widok na Zakład Uzdatniania Wody Raba. Ujęcie z lotu ptaka.
Zakład Uzdatniania Wody Raba.

1979 r.

Deficyt wody na terenie miasta

Początki nasilającego się w późniejszych latach deficytu wody na terenie miasta. Krakowianie coraz częściej ustawiali się w kolejkach do studni osiedlowych aby zdobyć choć trochę wody.

Studnia publiczna. Hydrant z pompą zlokalizowany przy budynkach mieszkalnych. Zdjęcie czarnobiałe.
Studnia publiczna

1985 - 1987 r.

Zbiornik retencyjny w Dobczycach

Napełnianie zbiornika dobczyckiego stanowiącego ujęcie wody dla ZUW Raba.

Widok na zaporę i fragment zbiornika dobczyckiego. Zdjęcie czarnobiałe.
Zapora w Dobczycach.

1994 r.

Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Spółka Akcyjna

Przekształcono "MPWiK w Krakowie" w jednoosobową spółkę pod nazwą
"Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Spółka Akcyjna".

Logo Wodociągi Krakowskie. Kropla wody. W środku kropli herb i data 1901.

1997 r.

Podatkowa Grupa Kapitałowa

Wodociągi Krakowskie wraz z Miejskim Przedsiębiorstwem Komunikacyjnym i Miejskim Przedsiębiorstwem Energetyki Cieplnej przystąpiły do krakowskiej Podatkowej Grupy Kapitałowej, w której funkcję zarządczą pełni Krakowski Holding Komunalny S.A.

Logo Krakowski Holding Komunalny. Drukowane litery KHK w środku. Poniżej pełna nazwa. U góry korona.

1999 r.

Oczyszczalnia Ścieków Kujawy

Rozpoczęła pracę Oczyszczalnia Ścieków Kujawy (etap I).

Widok na Oczyszczalnię ścieków Kujawy. Ujęcie z lotu ptaka.
Oczyszczalnia Ścieków Kujawy po zakończeniu I etapu budowy.

2000 r.

Unijna dotacja dla Oczyszczalni Ścieków Płaszów

Przyznano unijną dotację dla projektu rozbudowy Oczyszczalni Ścieków Płaszów.
Flaga unii Europejskiej. Gwiazdki na granatowym tle.

 

XXI wiek

2002 r.

Zakończono rozbudowę Oczyszczani Ścieków Kujawy

Ukończono II etap budowy Zakładu Oczyszczania Ścieków Kujawy oraz uruchomiono system produkcji energii z biogazu.

Widok na Zakład Oczyszczania Ścieków Kujawy. Ujęcie z lotu ptaka.
Oczyszczalnia Ścieków Kujawy.

2003 r.

Modernizacja i rozbudowa Oczyszczalni Ścieków Płaszów

Rozpoczęto projekt "Oczyszczalnia Ścieków Płaszów II w Krakowie" – I projekt współfinansowany ze środków unijnych.

Dwa zdjęcia. Po lewej czarno białe z dawnym widokiem na Oczyszczalnię. Po prawej kolorowe nowoczesne z rozbudowanym zakładem.
Oczyszczalnia Ścieków Płaszów przed i po rozbudowie

2006 r.

Certyfikat Akredytacji

Centralne Laboratorium WMK S.A. uzyskało Certyfikat Akredytacji.

Laborantka w odpowiednim ubraniu ochronnym trzyma fiolkę z niebieskim płynem.
Centralne Laboratorium.

31.03.2006 r.

Gospodarka wodno-ściekowa w Krakowie - Etap I

Podpisano umowę o dofinansowanie projektu ze środków unijnych
„Gospodarka wodno-ściekowa w Krakowie - Etap I”.


wnętrze kolektora ściekowego po renowacji.
Kolektor ściekowy po renowacji panelami GRP w ul.Daszyńskiego.

31.12.2010 r.

Zakończenie 2 projektów współfinansowanych ze środków unijnych

Zakończono 2 projekty współfinansowane ze środków unijnych:
Fragment wnętrza Stacji termicznej Utylizacji Odpadów. Ciąg srebrnych rur. Pracownik w trakcie pracy.
Stacja Termicznej Utylizacji Osadów.

2012 r.

Zielona energia

Uruchomiono doświadczalną elektrownię fotowoltaiczną, kogenerację na terenie Oczyszczalni Ścieków Płaszów oraz turbinę na tranzycie wody z Zakładu Uzdatniania Wody Raba.

Dwa zdjęcia. Farma fotowoltaiczna oraz turbina na tranzycie wody.
Farma fotowoltaiczna/ turbina na tranzycie wody/kogeneracja.

2013 r.

Centralna Stacja Zlewcza Nieczystości Ciekłych

Rozpoczęła prace Centralna Stacja Zlewcza Nieczystości Ciekłych na terenie Oczyszczalni Ścieków Płaszów.

Fragment budynków.
Stacja Zlewcza Nieczystości Ciekłych.

28.03.2013 r.

Gospodarka wodno-ściekowa w Krakowie - Etap II

Podpisano umowę o dofinansowanie projektu ze środków unijnych
„Gospodarka wodno-ściekowa w Krakowie - Etap II”.

Fragment Oczyszczalni Ścieków Kujawy. Widoczne osadniki. Ujęcie z lotu ptaka.
Oczyszczalnia Ścieków Kujawy: osadniki wstępne, osadniki wtórne,
reaktory biologiczne

21.11.2013 r.

Gospodarka wodno-ściekowa w Krakowie - Etap III

Podpisano umowę o dofinansowanie projektu ze środków unijnych
„Gospodarka wodno-ściekowa w Krakowie - Etap III”.

Wnętrze zbiornika wody pitnej. Fragment zbiornika. Sieć rurociągów.
Wnętrze zbiornika wody pitnej na Górce Narodowej.

2014 r.

System dezynfekcji promieniami ultrafioletowymi

Uruchomiono system dezynfekcji promieniami ultrafioletowymi w Zakładzie Uzdatniania Wody Raba.

Urządzenie do dezynfekcji. Rury połączone śrubkami.
Zakład Uzdatniania Wody Raba – instalacja UV do dezynfekcji wody.

13.02.2015 r.

Gospodarka wodno- ściekowa w Krakowie - Etap IV

Podpisano umowę o dofinansowanie projektu ze środków unijnych 
„Gospodarka wodno- ściekowa w Krakowie - Etap IV”.

skrzyżowanie, samochody, widoczne tablice z nazwami ulic: Kuklińskiego, Lipska, Saska.
Przebudowa magistral oraz sieci wodociągowej z przyłączami
w nowoprojektowanej ul. Kuklińskiego w Krakowie.

31.12.2015 r.

Zakończenie 3 projektów współfinansowanych ze środków unijnych

Zakończono 3 projekty współfinansowane ze środków unijnych:
  • „Gospodarka wodno-ściekowa w Krakowie - Etap II”,
  • „Gospodarka wodno-ściekowa w Krakowie - Etap III” oraz
  • „Gospodarka wodno-ściekowa w Krakowie - Etap IV”.

fragmenty paneli, na bulwarach wiślanych
Panele GRP przeznaczone do renowacji sieci kanalizacyjnej.

14.02.2016 r.

115 lat Wodociągów Krakowskich

Z dniem 14.02.2016 r. Wodociągi Krakowskie rozpoczęły obchody Jubileuszu -
115 lat temu uruchomiono „Wodociąg Królewskiego Stołecznego Miasta Krakowa”.
Logo 115 lat Wodociągi Krakowskie w kształcie kropli.

28.03.2017 r.

„Gospodarka wodno-ściekowa w Krakowie – Etap V”

Podpisano umowę o dofinansowanie projektu ze środków unijnych
„Gospodarka wodno-ściekowa w Krakowie – Etap V”

Fragment plakatu Gospodarka wodno-ściekowa w Krakowie Etap V. Zarys Krakowa z widoczną infrastruktura kanalizacyjną pod ziemią.

30.10.2017 r.

„Gospodarka wodno-ściekowa w Krakowie – Etap VI”

Podpisano umowę o dofinansowanie projektu ze środków unijnych
„Gospodarka wodno-ściekowa w Krakowie – Etap VI”

Widok na Oczyszczalnię Ścieków Kujawy. Ujęcie z lotu ptaka.

W ramach  Projektu m.in. na Oczyszczalni Ścieków Kujawy wykonana
zostanie modernizacja węzła przeróbki osadu nadmiernego i biogazu.

04.01.2021 r.

Nowa nazwa

Zmieniono dotychczasową nazwę - Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji S.A. w Krakowie, na Wodociągi Miasta Krakowa Spółka Akcyjna.

Tablica z napisem Wodociągi Miasta Krakowana na tle budynku-siedziby spółki.
Siedziba Wodociągów Miasta Krakowa S.A. ul. Senatorska 1.